Phân biệt quang thông (lumen) và độ rọi (lux) trong chiếu sáng

Phân biệt quang thông (lumen) và độ rọi (lux) trong chiếu sáng

Để thuận tiện cho việc tìm hiểu sâu hơn về kỹ thuật chiếu sáng, sau đây chuyên gia DHTECH xin liệt kê một vài khái niệm cơ bản hay dùng trong chiếu sáng như quang thông, độ rọi, hệ số phản xạ…

Quang thông(Lumen) là gì?
Quang thông của đèn led được phát ra được đo bằng đơn vị Lumen ( lm).  Chính vì thế nếu  bạn muốn chiếu sáng ở cường độ cao chọn những loại đèn có chỉ số quang thông cao. Nếu bạn muốn tiết kiệm điện năng hay sử dụng đèn có chỉ số quang thông thấp thì ít nhất cũng phải đủ độ chiếu sáng.

Cường độ sáng(I) là gì?
Cường độ sáng I, đo trong đơn vị candela(cd). Đó là thông lượng của một nguồn sáng phát ra trong một đơn vị góc không gian (steradian).

Candela là một đơn vị cơ bản dùng trong việc đo thông số nguồn sáng và được tính như sau: 1 candela là cường độ mà một nguồn sáng phát ra 1 lumen đẳng hướng trong một góc đặc. Một nguồn sáng 1 candela sẽ phát ra 1 lumen trên một diện tích 1 mét vuông tại một khoảng cách một mét kể từ tâm nguồn sáng. Có thể thấy cường độ nguồn sáng giảm theo khoảng cách kể từ nguồn sáng. 1cd = 1lm/ 1steradian.

Độ rọi E ( Lux)  là gì?
Độ rọi E(đơn vị lux) là đại lượng đặc trưng cho thông lượng ánh sáng trên một đơn vị diện tích. Một diện tích mặt cầu 1m2 có một nguồn sáng cường độ 1 candela sẽ có độ rọi là 1 lux. 1lux = 1lm/ 1m2

Độ chói(L) là gì?
Độ chói L là cường độ của một nguồn sáng phát ánh sáng khuếch tán mở rộng hoặc của một vật phản xạ ánh sáng. Độ chói là đại lượng đặc trưng cho mật độ phân bố cường độ sáng I trên một bề mặt diện tích S theo một phương cho trước. 1nit = 1cd/ 1m2

Hệ số phản xạ(ρ) là gì?
Hệ số phản xạ của một vật thể là đại lượng đo bằng tỷ số giữa quang thông phản xạ(Φr) của vật thể so với quang thông tới của nó(Φ).
ρ=Φr/Φ

Hệ số hấp thụ(α)
Hệ số hấp thụ của một vật thể là đại lượng đo bằng tỷ số giữa quang thông được hấp thụ (Φa) của vật thể so với quang thông tới của nó(Φ).
α= Φa/ Φ 
Phân bố phổ
Phân bố phổ trình diễn phổ của bức xạ vùng nhìn thấy nêu lên mối tương quan giữa công suất bức xạ phụ thuộc vào bước sóng.

Nhiệt độ màu (K)
Nhiệt độ màu(đo bằng đơn vị Kenvin) là màu của ánh sáng mà nguồn sáng phát ra. Nhiệt độ màu được định nghĩa là nhiệt độ tuyệt đối của một vật bức xạ đen có phổ bức xạ giống phổ bức xạ của nguồn sáng.

Độ hoàn màu CRI
Chỉ số hoàn màu là chỉ số đo được màu của ánh sáng ( độ trung thực và sắc nét ánh sáng của sản phẩm) , thông số dao động từ 0 – 100 ( nếu chỉ số đạt tối đa thì màu sẽ phản ánh trung thực nhất) còn các loại ánh sáng đơn sắc như xanh, đỏ, tím, lam… có chỉ số CRI =0
Độ hoàn màu được biểu diễn bằng chỉ số hoàn màu(CRI) có độ lớn từ 0 đến 100, diễn tả độ hoàn màu của các vật được chiếu sáng trong mắt người so với màu thực của nó. CRI càng cao thì khả năng hoàn màu càng lớn.


Hiệu suất của đèn (Lm/W)
Hiệu suất của đèn là đại lượng đo hiệu suất của nguồn sáng trong đơn vị lumen trên Oát( Lm/W), là tham số xác định lượng ánh sáng phát ra khi tiêu thụ một Oát năng lượng điện.

Thời gian sống trung bình
Thời gian sống trung bình là thời gian mà 50% số lượng đèn sử dụng bị cháy(thường được xác định trong phòng thí nghiệm).

Có thể sử dụng Watt để xác định độ sáng của đèn không?
Câu trả lời ngắn gọn là không, Watt thể hiện lượng năng lượng mà sản phẩm tiêu thụ, không thể hiện được bao nhiêu lượng ánh sáng (Lumen) mà đèn cung cấp. Đó là lý do tại sao bạn không nên dựa vào lượng Watt tiêu thụ, để chọn mua bất kì loại đèn nào. Nó sẽ chỉ cho bạn biết chiếc đèn tiêu tốn năng lượng như thế nào, không cho bạn biết được lượng ánh sáng mà đèn tạo ra.
Cũng cần biết rằng đèn Halogen 1 Watt và đèn LED 1 Watt không tạo ra cùng một lượng ánh sáng. Chip LED hiệu quả hơn và sẽ chuyển đổi nhiều năng lượng hơn sang bóng đèn halogen. Điều này không chỉ ở đèn LED và các loại đèn truyền thống, mà chúng còn xảy ra ngay cả đối với các đèn LED với nhau. Vì công nghệ đèn LED đang phát triển rất mạnh và ngày càng tiết kiệm điện hơn và có rất nhiều loại chip LED khác nhau, và đây một trong những yếu tố cần để ý khi chọn mua đèn LED.
Xem thêm các bài viết so sánh đèn LED và đèn truyền thống:

• So sánh đèn LED và đèn Metal Halide (Halogen)
• So sánh đèn LED và đèn HPS (Sodium)
• So sánh đèn LED và đèn huỳnh quang